Επισκοπικός ναός

Επισκοπικός ναός

el

ABD.10

40.930780

24.974407

Ο Επισκοπικός Ναός είναι ο μεγαλύτερος ναός που βρέθηκε εντός των τειχών του Πολυστύλου. Διακρίνεται το μαρμάρινο κατώφλι της εισόδου, με τις κοιλότητες όπου στηρίζεται η πόρτα του Ναού.
Ο Επισκοπικός Ναός, είναι το σημαντικότερο εκκλησιαστικό κτίριο της βυζαντινής πόλης. Ιδρύθηκε τον 9ο με 10ο αιώνα και επισκευάστηκε τον 11ο αιώνα. Χτισμένος επάνω στα ερείπια μιας προγενέστερης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, ο ναός φαίνεται να έχει μια αδιάκοπη λειτουργία τουλάχιστον έως τον 14ο αιώνα, όταν καταστράφηκε την περίοδο της βασιλείας των Παλαιολόγων. Είναι μια, μεγάλη, τρίκλιτη βασιλική με ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία, καθώς σε πολλά σημεία των εξωτερικών της τοίχων διακρίνονται κονιάματα, με διακοσμητικό επίχρισμα, όπως ο ένσταυρος ρόδακας, σε κόκκινο χρώμα, , ο οποίος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του ναού.
Ο Επισκοπικός Ναός έχει διαστάσεις 23,90μ. x 15,90μ. και όπως διαπιστώθηκε, θεμελιώθηκε, κατά πάσα πιθανότητα, πάνω σε προγενέστερη, παλαιοχριστιανική βασιλική. Χρονολογείται στον 9ο - 10ο αιώνα (Δαδάκη 1991, 354).
Στη βορειοανατολική γωνία έχει προσαρτηθεί το οκταγωνικό Βαπτιστήριο της προγενέστερης, παλαιοχριστιανικής, βασιλικής.
Ο ναός αποτελείται από νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό βήμα και διακρίνονται διάφορες οικοδομικές του φάσεις. Η βυζαντινή βασιλική είναι κτισμένη με επιμελημένη αργολιθοδομή που διακόπτεται καθ’ ύψος από επάλληλες σειρές πλινθοδομής. Πρόσθετα χαρακτηριστικά στοιχεία στη δόμηση του μνημείου, όπως η τεχνική της κρυμμένης πλίνθου και οι χαράξεις στο εξωτερικό επίχρισμα και στους αρμούς, που μιμούνται λαξευμένες πέτρες στη σειρά, προϋποθέτουν Κωνσταντινουπολίτικη επίδραση (Μπακιρτζης 1994).
Ακόμη και σήμερα, στον χώρο διακρίνονται τα ανάγλυφα, μαρμάρινα υπέρθυρα, με παραστάσεις πουλιών, φυτών αλλά και του σεληνιακού κύκλου.
Στον βόρειο τοίχο του ναού βρέθηκε ζωγραφιστός, ένσταυρος ρόδακας, που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων.
Έξω από τον κυρίως Ναό και εφαπτόμενες με την πλευρά του βόρειου τοίχου, διακρίνονται, σχεδόν ακέραιες, δύο σαρκοφάγοι από ντόπιο πωρόλιθο. Η μία σαρκοφάγος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Βαπτιστήριου. Πιθανόν, οι σαρκοφάγοι προέρχονται από τα αρχαία Άβδηρα και χρησιμοποιήθηκαν, σε δεύτερη χρήση, στα βυζαντινά χρόνια.
Το μικρό τετράγωνο κτίσμα, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και εφάπτεται με την είσοδο του Επισκοπικού Ναού, χαρακτηρίσθηκε από τους ερευνητές ως Επισκοπείο και πιθανά να αποτελούσε την έδρα του εκάστοτε Επισκόπου του Πολυστύλου.
To Επισκοπείο, όπως αποτυπώνεται στο συνολικό αρχιτεκτονικό σκαρίφημα που εκπονήθηκε απο τους μελετητές της περιοχής.

AH