Αρχαιολογικός χώρος Αβδήρων

Αρχαιολογικός χώρος Αβδήρων

el

ABD.04

40.933563

24.972281

Στον <a data-href='http://ubuntu01.ceti.gr/omeka/files/original/697115cf477e9c0291bdb366d70c56d8.pdf' class='pdflink'>επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο</a>, οι μέχρι τώρα ανασκαφές, μας δίνουν την εικόνα μιας πόλης με συνεχή κατοίκηση, παρόλο που υπέστη φυσικά φαινόμενα, και διαδοχικά, την ανθρώπινη παρέμβαση στον χώρο. Από τα Αρχαϊκά έως και τα Ρωμαϊκά χρόνια η πόλη εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της κάθε εποχής. Οι αλλεπάλληλες φάσεις κατοίκησης, συχνά, δεν είναι εύκολα κατανοητές στον επισκέπτη.
Στην εικόνα βλέπουμε, σε πρώτο επίπεδο, τον τοίχο ενός κτιρίου των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων και, σε δεύτερο επίπεδο, βλέπουμε την τετράπλευρη βάση ταφικού μνημείου του 1ου π.Χ. αιώνα. Στο τρίτο επίπεδο έχουμε τα τείχη της πόλης του 4ου π.Χ. αιώνα, ενώ στο βάθος διακρίνονται κατοικίες των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων.
Στην εικόνα βλέπετε επιτύμβια στήλη, με επιγραφή: ΝΙΚΑΝΩΡ ΑΣΚΛΗΠΙΟΔΩΡΟΥ / ΜΗΤΡΟΔΩΡΑ ΑΣΚΛΗΠΙΟΔΩΡΟΥ ΓΥΝΗ.
Οστέινα κουταλάκια ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων που ήταν δοσομετρητές φαρμάκων.
Διάφορα ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο όπως: πήλινη κούκλα με κινητά μέρη (πλαγγόνα), χρυσά ενώτια, ζάρια, πήλινα ειδώλια, και πήλινες, παιδικές κουδουνίστρες. Μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες, για τον καθημερινό βίο των αρχαίων Αβδηριτών. Εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων.
Το ψηφιδωτό που απεικονίζει δελφίνια και κρίνα, βρέθηκε σε δάπεδο οικίας, χρονολογείται στον 3ο αι. π.Χ. και σήμερα, εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αβδήρων.
Παράλληλα με την οικονομική και πολεοδομική εξέλιξη της πόλης, αναπτύσσονται οι επιστήμες και οι τέχνες και η πόλη γίνεται ευρύτερα γνωστή και από τους επιφανείς Αβδηρίτες, που ταξιδεύουν σε όλο τον τότε γνωστό ελληνικό κόσμο.
Κατά την πρώτη περίοδο της πόλης, που περικλείεται από τον Βόρειο περίβολο, οι γνωστότεροι Αβδηρίτες της εποχής είναι: ο ποιητής Ανακρέων, ο σοφιστής Πρωταγόρας,, ο πατέρας της ατομικής θεωρίας Δημόκριτος και ο δάσκαλός του Λεύκιππος και ο πολιτικός Νυμφόδωρος. Ο τελευταίος ρυθμίζει τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα σε Θράκες, Αθηναίους και Μακεδόνες. Στην περιοχή διαδραματίζονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως η διέλευση των Περσών, αρχικά με το Δαρείο και αργότερα με τον Ξέρξη και η συμμετοχή της πόλης στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία.
Κατά την δεύτερη περίοδο της πόλης, που περικλείεται από τον Νότιο περίβολο, όπου σήμερα βρίσκεται ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος, οι γνωστότεροι Αβδηρίτες είναι: ο μαθηματικός Βίων, ο φιλόσοφος Ανάξαρχος, ο φιλόσοφος Ασκάνιος, ο φιλόσοφος Εκαταίος, ο μηχανικός Διοκλείδης, αλλά και ο ποιητής Νικαίνετος.
Στην περιοχή διαδραματίζονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα, η εισβολή των Τριβαλλών στην πόλη. Ο ανταγωνισμός με τις γειτονικές περιοχές, αλλά και η συμμετοχή των Αβδήρων στην Β’ Αθηναϊκή Συμμαχία. Η άνοδος των Μακεδόνων και αργότερα η κατάληψη της περιοχής από τους Ρωμαίους, έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους στο χώρο.
Ανακρέων

Ανακρέων (περίπου 570 – 485 περίπου π.Χ.). Λυρικός ποιητής που γεννήθηκε στην Τέω της Μικράς Ασίας, αλλά νέος ακόμη εγκαθίσταται στα Άβδηρα, με τον δεύτερο αποικισμό, στα 545 π.Χ. Διακρίνεται, μαζί με τους ποιητές Σαπφώ και Αλκαίο, από τη Λέσβο, για την έκφραση των πιο κρυφών συναισθημάτων του ατόμου και τη χαρά της ζωής. Έζησε και στην αυλή του τυράννου Πολυκράτη στη Σάμο. Η ποίησή του, ψυχαγωγική κυρίως στα πολυτελή συμπόσια, δημιουργεί σχολή, που οι μεταγενέστερες μιμήσεις των ποιημάτων του ονομάστηκαν ‘Ανακρεόντεια’.
Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος

Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος (περίπου 500 – 428 περίπου π.Χ.). Υπήρξε φιλόσοφος και αστρονόμος. Έζησε πολλά χρόνια στην Αθήνα, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη, όταν κατηγορήθηκε για ασέβεια. Τα έργα του σώζονται αποσπασματικά, αλλά μαρτυρούν μεγάλο εύρος γνώσης των επιστημών. Στο σύγγραμμά του «Περί Φύσεως» περιγράφει το φαινόμενο των εκλείψεων του Ηλίου και της Σελήνης.
Πρωταγόρας έξ Άβδήρων

Πρωταγόρας (περίπου 485 – 420 περίπου π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα, υπήρξε φιλόσοφος και σοφιστής, σύγχρονος του Δημόκριτου και, μαθητής του. Είναι από τους πρώτους που δημιουργούν το φιλοσοφικό ρεύμα των σοφιστών. Διδάσκει στην Αθήνα, όπου ο Περικλής του αναθέτει νομοθετικό έργο. Αγνωστικιστής, αλλά και δεινός ρήτορας, ο Πρωταγόρας καταδικάζεται για ασέβεια προς τους θεούς και τελικά πνίγεται, όταν ναυάγησε το πλοίο στο οποίο επέβαινε, εγκαταλείποντας την Αθήνα. Η σκέψη του Πρωταγόρα, μας είναι γνωστή από το ομώνυμο έργο του Πλάτωνα.
Λεύκιππος

Λεύκιππος (περίπου 480 – 400 περίπου π.Χ.). Γεννήθηκε πιθανότατα στη Μίλητο της Μικράς Ασίας και, λόγω καταστροφής της γενέτειράς του από τους Πέρσες, κατέφυγε τελικά στα Άβδηρα. Υπήρξε φιλόσοφος, ήταν μαθητής του Ζήνωνα του Ελεάτη και ίδρυσε Σχολή στα Άβδηρα. Αναγνωρίζεται ως ο θεμελιωτής της ατομικής θεωρίας, που μετέπειτα ανέπτυξε ο μαθητής του Δημόκριτος. Το έργο του «Ο Μέγας Διάκοσμος» που περιγράφει την φυσική του θεωρία και η γνωσιολογική πραγματεία ‘Περί Νου» είναι τα γνωστότερα πονήματά του.
Δημόκριτος

Δημόκριτος (περίπου 470 – 390 περίπου π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα και υπήρξε φιλόσοφος και μαθητής του Λεύκιππου. Θεωρείται και ως ο πατέρας της ατομικής θεωρίας. Ο Δημόκριτος ήταν πολυταξιδεμένος, πολυγραφότατος και πολυμαθής, με ευρεία γνώση πολλών επιστημών, όπως η ηθική, η ποιητική, η πολεμική τέχνη, η ζωγραφική, η φυσική, τα μαθηματικά, η γραμματική, η φωνητική. Τα έργα του χάθηκαν πιθανότατα από τους αντιπάλους του. Σώζονται μόνο μικρά αποσπάσματα, από μεταγενέστερους συγγραφείς, καθώς και οι τίτλοι των έργων του. Του είχαν αποδώσει και το προσωνύμιο ‘Γελασίνος’, επειδή ήταν συχνά ο ίδιος εύθυμος και αντιμετώπιζε την καθημερινότητα αισιόδοξα, πιστεύοντας ότι το γέλιο είναι πηγή ζωής.
Βίων

Βίων (περίπου 430 – 370 περίπου π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα, και υπήρξε μαθηματικός, αστρολόγος, φιλόσοφος, μαθητής του Δημόκριτου και, πολυταξιδεμένος. Ο Βίων, είναι ο πρώτος που διατυπώνει τη θεωρία περί σφαιρικότητας της Γης. Υποστήριζε, μεταξύ άλλων, πως υπάρχουν περιοχές στον πλανήτη, που έχουν έξι μήνες μέρα και έξι μήνες νύχτα.
Ανάξαρχος

Ανάξαρχος (περίπου 380 – 320 περίπου π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα. Υπήρξε φιλόσοφος και μαθητής του Διογένη του Σμυρναίου. Το πάθος του για την ζωή συνοψίζεται στη φράση: «Ευδαιμόνως ζήν», από την οποία πήρε και το προσωνύμιο «Ευδαιμονικός». Προσωπικός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον ακολουθεί στην εκστρατεία για την κατάκτηση της Ασίας. Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς των θεωρούν κόλακα και κακή επιρροή για τον Αλέξανδρο. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο στην Κύπρο από τον τύραννο Νικοκρέοντα.
Ασκάνιος

Ασκάνιος. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε και πότε πέθανε. Όμως, ήταν Αβδηρίτης, φιλόσοφος και μαθητής του Πύρρωνα, ο οποίος ταξίδεψε με τον Ανάξαρχο στην Ασία. Σύμφωνα με μεταγενέστερες πηγές, ο Ασκάνιος διασώζει τη φιλοσοφία του δασκάλου του Πύρρωνα, «περί αγνωστικισμού».
Εκαταίος

Εκαταίος (περίπου 340 – 280 περίπου π. Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα. Υπήρξε φιλόσοφος, περιηγητής και ιστοριογράφος, μαθητής του Πύρρωνα. Ανάμεσα στα έργα του, όπως κριτική για τα ποιήματα του Ομήρου και του Ησίοδου, συγκαταλέγονται, σύμφωνα με μεταγενέστερους συγγραφείς, τα «Περί Αιγυπτίων» και «Περί των Ιουδαίων». Σήμερα, δεν διασώζεται κανένα από τα έργα του.
Διοκλείδης

Διοκλείδης (περί τα τέλη του 4ου αι. π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα. Υπήρξε μηχανικός και επινόησε πολλές πολιορκητικές μηχανές. Η πιο γνωστή, αυτή που ονομάζονταν «Ελέπολης», την χρησιμοποίησε, το 305 - 304 π.Χ., ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, για την κατάληψη της Ρόδου. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής ήταν ο γιος του Αντίγονου, στρατηγού του Μέγα Αλέξανδρου.
Νικαίνετος

Νικαίνετος (3ος αι. π.Χ.). Γεννήθηκε στα Άβδηρα. Υπήρξε επικός ποιητής και επιγραμματοποιός. Έζησε και στη Σάμο. Είναι γνωστός για το επικό του ποίημα «Ιστορία της Σάμου», ένα άλλο ειδυλλιακό ποίημα αλλά και από πολλά επιγράμματα.

ATH

Κωδικός (F0001-F9999): RF0016
Kατηγορία εικόνας: Tοπογραφικό
Θέμα: O αρχαιολογικός χώρος των Aβδήρων
Προέλευση: RB0509, σελ. 456
Βιβλιογραφία: R0050, 1.2.1.
Παρατηρήσεις - Σχόλια: Oι ανασκαφές που διεξάγονται τα τελευταία 40 χρόνια στα Άβδηρα εντόπισαν την διαδρομή του οχυρωματικού περιβόλου της πόλεως, συνολικού μήκους 5, 5 χλμ., την οχυρή ακρόπολη στο NΔ πέρας της άλλοτε μεγάλης χερσονήσου, τους δύο λιμένες της πόλεως στην ανατολική και την δυτική άκρη, συγκροτήματα κατοικιών των κλασσικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, την θέση του θεάτρου και τις εκτεταμένες νεκροπόλεις της άλλοτε πολυάνθρωπης πόλεως.
Λέξεις κλειδιά: Άβδηρα
Συντάκτης δελτίου: Λουίζα Λουκοπούλου, Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη
Ημερομηνία εισαγωγής δελτίου: 13/05/98

Κωδικός (F0001-F9999): RF0017
Kατηγορία εικόνας: Aεροφωτογραφία
Θέμα: Aεροφωτογραφία του αρχαιολογικού χώρου των Aβδήρων
Προέλευση: RB0509, σελ. 463
Ημερομηνία πρωτοτύπου: Ύστεροι κλασσικοί-ελληνιστικοί χρόνοι
Βιβλιογραφία: R0050, 1.2.1.
Παρατηρήσεις - Σχόλια: Στους ύστερους κλασσικούς χρόνους, κατά πάσα πιθανότητα εξαιτίας των γεωμορφολογικών αλλαγών, που προκάλεσαν οι προσχώσεις του Nέστου ποταμού, η πόλη των Aβδήρων μεταφέρεται νοτιώτερα, στην περιοχή του λεγόμενου "νότιου περιβόλου", όπου και αναπτύσσεται μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Στην αεροφωτογραφία διακρίνεται η δυτική πύλη του τείχους και οι ανεσκαμμένες στο εσωτερικό του περιβόλου οικίες.
Λέξεις κλειδιά: Άβδηρα
Συντάκτης δελτίου: Λουίζα Λουκοπούλου, Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη
Ημερομηνία εισαγωγής δελτίου: 18/05/98

Κωδικός (F0001-F9999): RF0018
Kατηγορία εικόνας: Άποψη χώρου
Θέμα: Άποψη του δυτικού τομέως των Aβδήρων
Προέλευση: RB0005, σελ. 99
Ημερομηνία πρωτοτύπου: Ύστεροι κλασσικοί- ελληνιστικοί χρόνοι
Βιβλιογραφία: R0050, 1.2.1. και 11.1.2-11.1.4.
Παρατηρήσεις - Σχόλια: Διακρίνονται στο κέντρο ο τομέας του δυτικού τείχους με την πύλη και τους ορθογωνίους πύργους της κλασσικής και ελληνιστικής περιόδου και συγκροτήματα κατοικιών των ρωμαϊκών χρόνων. Στο βάθος, η περιοχή όπου οικοδομήθηκε το νέο Mουσείο των Aβδήρων.
Λέξεις κλειδιά: Άβδηρα
Συντάκτης δελτίου: Λουίζα Λουκοπούλου, Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη
Ημερομηνία εισαγωγής δελτίου: 13/05/98

Κωδικός (F0001-F9999): RF0019
Kατηγορία εικόνας: Άποψη χώρου
Θέμα: H πύλη και οι πύργοι του Δυτικού τείχους
Προέλευση: RB0005, σελ. 55
Ημερομηνία πρωτοτύπου: Ύστεροι κλασσικοί-ελληνιστικοί χρόνοι
Βιβλιογραφία: R0040, 1.2.1. και 11.1.4.
Παρατηρήσεις - Σχόλια: Στα Άβδηρα των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων ανήκουν σημαντικά τμήματα του δυτικού οχυρωματικού περιβόλου, με δύο τετράπλευρους πύργους, οι οποίοι πλαισιώνουν μία από τις πύλες της πόλεως. Eπίσης, μερικά οικοδομικά τετράγωνα με ευρύχωρες καοικίες, που διαθέτουν πλακόστρωτες αυλές με περιστύλιο και πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, με ζωγραφιστά κονιάματα στους τοίχους και ωραία ψηφιδωτά δάπεδα.
Λέξεις κλειδιά: Άβδηρα
Συντάκτης δελτίου: Λουίζα Λουκοπούλου, Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη
Ημερομηνία εισαγωγής δελτίου: 13/05/98

http://www.jti-rhodope.eu/poi.php?poi_id=1_372&lang=el

O αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων, στο ακρωτήριο Μπουλούστρα, περιλαμβάνει το βόρειο και το νότιο περίβολο, την ακρόπολη της αρχαίας πόλης και τα νεκροταφεία της, που εκτείνονται κυρίως στα ΒΔ, Β και ΒΑ και χρονολογούνται στην αρχαϊκή, κλασική και ελληνιστική περίοδο. Στο χώρο του βορείου περιβόλου σώζονται τμήματα του τείχους και μονόχωρα κτίσματα της παλαιότερης πόλης των Κλαζομενίων της Μικράς Ασίας, του 7ου αι. π.Χ., τμήματα του τείχους των Τηίων, του 6ου-5ου αι. π.Χ., νεώσοικος της ίδιας εποχής, που βρισκόταν στο ΒΑ άκρο του λιμανιού, πριν η περιοχή γίνει χερσαία από τις προσχώσεις, ερείπια ενός ιερού της Δήμητρας και της Κόρης, που χρονολογείται στον 6ο-4ο αι. π.Χ., και το ελληνιστικό νεκροταφείο. Το κυρίως ανασκαμμένο και επισκέψιμο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται κοντά στο σημερινό λιμάνι. Πρόκειται για το δυτικό τμήμα του νοτίου περιβόλου της πόλης, στο οποίο διακρίνονται το δυτικό τείχος, πύλη με πύργους, δρόμοι και κατοικίες. Τα πρώτα κτίσματα που συναντά ο επισκέπτης πριν εισέλθει στην αρχαία πόλη είναι κατοικίες των αυτοκρατορικών χρόνων, που δεν ακολουθούν το ιπποδάμειο σύστημα, η κοιμητηριακή βασιλική του χριστιανικού νεκροταφείου του Πολυστύλου, και τα ερείπια πολυτελούς λουτρού των αυτοκρατορικών χρόνων, από το οποίο διακρίνεται μία ελλειψοειδής αίθουσα και η κλίμακα που οδηγεί στα υπόκαυστα. Η οικιστική φάση που διακρίνεται ανήκει στα αυτοκρατορικά χρόνια. Εκτός από τα επισκέψιμα τμήματα του χώρου υπάρχουν πολύ περισσότερα ανασκαμμένα που απέχουν αρκετά μεταξύ τους, αλλά σε κανένα από αυτά η ανασκαφή δεν έχει ολοκληρωθεί. Στο νότιο άκρο υψώνεται η ακρόπολη της αρχαίας πόλης, όπου σώζεται μόνο τμήμα του αρχαίου τείχους, ενώ στο δυτικό άκρο της, στη θάλασσα, διακρίνεται ο λιμενοβραχίονας του δυτικού λιμανιού. Το δεύτερο λιμάνι της πόλης, το ανατολικό, βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του νοτίου περιβόλου. Εδώ επίσης διακρίνεται ο λιμενοβραχίονας και αποθήκες. Αν και η εικόνα της αρχαίας πόλης είναι αρκετά καλή, κυρίως όσον αφορά στις ιδιωτικές κατοικίες, στα καταστήματα, στα τείχη και στους τάφους των κατοίκων του βυζαντινού Πολύστυλου, δεν έχουν εντοπισθεί δημόσια κτήρια. Το μοναδικό δημόσιο οικοδόμημα που γνωρίζουμε είναι το θέατρο, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στο βόρειο και στο νότιο περίβολο, στην πλαγιά ενός λόφου, αλλά είναι τόσο κατεστραμμένο που δεν είναι επισκέψιμο. Αυτή την στιγμή ο αρχαιολογικός χώρος Αβδήρων παραμένει κλειστός λόγω έλλειψης φυλακτικού προσωπικού. Υπάρχει όμως η δυνατότητα επίσκεψης κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες κατόπιν συνεννόησης.Υπηρεσιακή Μονάδα:ΛΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών ΑρχαιοτήτωνΤηλέφωνο: +30 2541051003